Har bir ota-ona o‘z farzandining aqlli va qobiliyatli, iqtidorli bo‘lishiga umid qiladi. Iqtidorli bolalar intellektual rivojlanish nuqtai nazaridan ular tengdoshlaridan ancha oldinda turishadi. Albatta, bunday o‘ziga xoslik hayotda katta yordam berishi mumkin, ammo unutmang-ki, bunday bolakay alohida yondashuvga muhtoj.
Iqtidorli bolani qanday belgilar ajratib ko‘rsatishi mumkin?
Bilimga chanqoqlik
Iqtidorli bolalar yaxshi baholarga o‘rganmaydilar. Ularning maqsadi – bilim olish. Ular o‘z tengdoshlarini qiziqtirmaydigan ko‘p narsalar bilan mashg‘ul bo‘ladilar. O‘qishni yaxshi ko‘radilar, har doim yangi narsalarni o‘rganishni intilishadi va ko‘pincha kattalarga turli savollar berishadi.
Nostandart qarorlar
Qanday bo‘lmasin, ular yechimni to‘g‘ri topishadi. Odatdagi muammolarni nostandart usulda hal qiladilar. Buni maktabda o‘qib yurgan paytdayoq sezish mumkin.
Yolg‘izlik istagi
Bunday bolalar hech qachon yakka o‘zi zerikmaydi. Ular uchun yolg‘izlik zarurdir. Ular odamlar va shovqinni yoqtirmaydi, ular yolg‘izlik va tasavvur qilishni afzal ko‘rishadi.
Ular quruq vaysashga chiday olmaydilar
Oddiylardan iqtidorli bolalarning farqi shundaki, foydasiz narsa haqida gapirishni yoqtirmaydi. Ular qiziqishni uyg‘otadigan narsalarni muhokama qilishni va yangi ma’lumotlarni o‘rganishni afzal ko‘rishadi. Shuningdek, ular turli vaziyat va hodisalar haqida o‘z fikrlarini bildirishga moyildirlar.
Kattalar bilan muloqot qilishni afzal ko‘radi
Tengdoshlari davrasida ular tez zerikishadi, shuning uchun yoshi kattaroq odamlar bilan muloqot qilishni afzal ko‘rishadi. Shuningdek, ular kattalar bilan suhbat qilishni yaxshi ko‘rishadi.
Muhim lug‘at zaxirasi
Iqtidorli bolalar juda ko‘p o‘qiydilar, yangi so‘zlarni xotiralarida saqlaydilar va keyin ularni nutqda faol ishlatadilar.
Mustaqillik
Ular kamdan-kam hollarda qanday qilib to‘g‘ri ish qilish masalasida maslahat yoki savol so‘rashadi. Ko‘pincha ular buni aniqlashga va o‘zlari hal qilishga harakat qiladilar.
E’tiborli bo‘lish
Agar ularni mavzu qiziqtirsa, uni diqqat bilan o‘rganadilar. Ammo agar qiziqmasa, bola ko‘proq ko‘ngil ochadigan narsa bilan chalg‘iy boshlaydi.
Tabiatni sevish
Ko‘pincha, bu bolalar tabiatda dam olishni yaxshi ko‘radilar. Tabiat ilhom manbai va atrofdagi dunyoni o‘rganishga qiziqishni uyg‘otadi.
Iqtidorli bolalar ta’lim va tarbiyada alohida yondashuvni talab qiladi. Shuning uchun, agar bolangizda maxsus belgilarini sezsangiz, u holda bola to‘liq kuch bilan rivojlanishi uchun albatta sharoit yaratib bering.
Shirin shahar xalq ta’limi bo’limi mudiri
J.Jumanazarov
